
توضیحات | Description | U.m. | Symb. |
نیروی محوری مجاز | Permissible axial force | [N] | An1,2 |
سرویس فاکتور | Service factor | - | fs |
نسبت تبدیل چرخدنده | Gear ratio | - | i |
فاکتور مدت گردش | Cyclic duration factor | - | l |
ممان اینرسی جرم رانده شده | Mass moment of inertia to be driven | [KgM2] | JC |
ممان جرم موتور | Motor mass moment of inertia | [KgM2] | JM |
ممان اینرسی جرم چرخدنده | Mass moment of inertia for the gear unit | [KgM2] | JG |
فاکتور شتاب جرم | Mass acceleration factor | - | K |
فاکتور عامل انتقال | Transmission element factor | - | Kr |
گشتاور (عملکردی) | Torque | [Nm] | M1.2 |
گشتاور محاسبه شده | Calculated torque | [Nm] | Mc1,2 |
گشتاور مجاز | Rated torque | [Nm] | Mn1,2 |
گشتاور مورد نیاز | Torque demand | [Nm] | Mr1,2 |
سرعت دورانی | Speed | [min-1] | n1,2 |
توان (عملکردی) | Power | [kW] | P1,2 |
توان مجاز | Rated power | [kW] | Pn1,2 |
توان موردنیاز | Power demand | [kW] | PR1,2 |
نیروی شعاعی محاسبه شده | Calculated radial force | [N] | PC1,2 |
بار شعاعی مجاز | Permissible overhung load | [N] | PN1,2 |
فاکتور ایمنی | Safety factor | - | S |
درجه حرارت محیط | Ambient temperature | [oC] | ta |
مدت کار تحت بار ثابت | Work time under constant load | [min] | tf |
مدت استراحت | Rest time | [min] | tr |
راندمان حرکتی | Dynamic efficiency | - | ηd |
راندمان ساکن | Static efficiency | - | ηs |

Mr2[Nm] گشتاور موردنیاز
Mc2[Nm] گشتاور محاسبه شده




فاکتور شتاب اجرام K
این پارامتر برای انتخاب منحنی درست نوع بار کاربرد دارد و مقدار آن با این فرمول بدست می آید:

Jc ممان اینرسی جرم متحرک میباشد که به شافت موتور متصل شده است.
Jm ممان اینرسی موتور
(1).png)
.png)
.png)
برای مقادیر k>10 با بخش سرویس های فنی، مشورت شود.

شناخت داده های اصلی برای کمک به انتخاب یک گیربکس یا گیرموتور الزامی است. در ادامه، جدول (A2) خلاصه ای از این فاکتورها را معرفی می نماید.

الف- تعیین سرویس فاکتور Fs بر اساس نوع کار (فاکتورK) ، تعداد استارت ها در هر ساعت (z) و ساعات عملیات در شبانه روز
ب- از مقادیر گشتاور Mr2، سرعت n2 و راندمان ηd (شامل کلیه راندمانهای عناصر مکانیکی از موتور تا مصرف کننده نهایی)، مقدار توان مورد نیاز بدین صورت بدست می آید:

ج- رجوع به جداول انتخاب گیرموتور (صفحات E) و انتخاب از جدول منطبق با توان نرمال Pn:
همانطور که می بینید توان موتورها Pn موجود در جدول مشخصات الکتروموتورها با کار مداوم S1 به هم مربوط می باشند. برای توان موتورهایی که در شرایطی غیر از S1 بکار گرفته می شوند، نوع کارکرد موردنیاز باید با رجوع به استانداردهای مربوطه تعیین شود. از اینرو همواره باید شرایط زیر فراهم گردد.

نوع کاربرد گیربکس:................... | ||
.....kw | توان خروجی در حداکثر دور خروجی | Pr2 |
.....kw | توان خروجی در حداقل دور خروجی | Pr2' |
.....Nm | گشتاور خروجی در حداکثر دور خروجی | Mr2 |
.....RPM | حداکثر دور خروجی | n2 |
.....RPM | حداقل دور خروجی | n2' |
.....RPM | حداکثر دور ورودی | n1 |
.....RPM | حداقل دور ورودی | n1' |
.....N | بار شعاعی روی شافت خروجی | Rc2 |
.....mm | فاصله بار اعمال شده روی شافت خروجی | X2 |
![]() |
زاویه و جهت بار اعمال شده روی شافت خروجی | |
cw-ccw | جهت چرخش شافت خروجی | |
.....N | بار شعاعی روی شافت ورودی | Rc1 |
.....mm | فاصله بار اعمال شده روی شافت ورودی | X1 |
![]() |
زاویه و جهت بار اعمال شده روی شافت ورودی | |
cw-ccw | جهت چرخش شافت ورودی | |
.....N | بار محوری روی شافت ورودی | Ac1 |
.....N | بار محوری روی شافت خروجی | Ac2 |
.....Kgm2 | ممان اینرسی بار اعمالی | JC |
s../...% / m / Co | درجه حرارت محیط / ارتفاع از سطح دریا / نوع کارکرد با نرم IEC | ta |
Hz / V / V 1/h | تعداد راه اندازی در ساعت / ولتاژ موتور / ولتاژ ترمز / فرکانس کارکرد موتور | Z |
Nm | گشتاور ترمز | Mb |
درجه حفاظت الکتروموتور | IP | |
کلاس عایق بندی |
کارکرد | |||||||
S4-S8 | S3* | S2 | |||||
با بخش فنی تماس گرفته شود. | فاکتور مدت دوره کارکرد (I) | مدت دوره کارکرد (دقیقه) | |||||
60% | 40% | 25% | 60 | 30 | 10 | ||
1.1 | 1.15 | 1.25 | 1.05 | 1.15 | 1.35 | fm |
(7)

tf: زمان کار در حالت بار ثابت
tr: زمان استراحت
(8)

انتخاب کاهنده سرعت (گیربکس)
الف- تعیین سرویس فاکتور fs
ب- با فرض اینکه گشتاور خروجی موردنیاز برای کاربرد Mr2 را می دانیم، محاسبه گشتاور را میی توان این چنین تعریف نمود:
(9) Mc2=Mr2 . fs
ج- نسب تبدیل دنده بر طبق سرعت خروجی درخواستی و سرعت محرک اینگونه محاسبه می گردد:
(10)

همین که مقادیر Mc2 و i محاسبه شد، با استفاده از جداول مربوطه بر مبنای سرعت ورودی مناسب، گیربکسی که نزدیکترین مقدار نسبت تبدیل به i را داراست و همزمان مقدار گشتاور مجاز Mn2 را ارائه می دهد، را معین نمایید. بطوریکه:
(11) Mn2>Mc2

الف- حداکثر گشتاور
توجه: زمان روشن بودن روی 2 فاز را می توان با یک دستگاه رله کنترل نمود.
(12) Mg2=0.5 . Mg3
گشتاور شروع با 2 فاز موتور = Mg2
گشتاور شروع با 3 فاز موتور = Mg در هر حالت پیشنهاد می کنیم در این خصوص با بخش فنی شرکت تماس گرفته شود.
ب- بارهای شعاعی
ابتدا مطمئن شوید نیروهای محوری به کار رفته در شافت ورودی و خروجی در محدوده مقادیر مجاز کاتالوگ باشند. اگر آن ها را بالاتر در نظر گرفته باشید قبل از انتقال به چرخدنده های خروجی ترتیبی اتخاذ نمایید که یاتاقان بندی دیگری این نیروها را مهار کند. مقادیر کاتالوگ برای بارهای وارده مجاز برای شرایط اعمال این بارها روی نقطه میانی شافت می باشند. بنابراین بهتر است ظرفیت بارگیری با دستورالعملی که در این مقاله بدان اشاره شده تطابق داشته باشد.
ج- بارهای محوری
بار محوری مجاز باید حدود 20% ظرفیت بارهای شعاعی وارده باشد. بهتر است برای بارهای بسیار بالا و یا ترکیبی از بارهای شعاعی و محوری با بخش خدمات فنی تماس بگیرید.
(13) An2=Rn2*0.2
د- تعداد استارت در هر ساعت
برای کارهایی با تعداد دفعات خاموش / روشن زیاد، ظرفیت واقعی استارت در شرایط بارگیری [Z] باید محاسبه گردد. تعداد واقعی استارت ها در هر ساعت باید از مقدار محاسبه شده کمتر باشد.

الف- ابتدا مطمئن شوید گیربکس از لحاظ ارتعاش تست شده باشد. اگر انتظار شوک یا بار اضافه وجود دارد ترتیبی اتخاذ نمایید تا از کوپلینگ های هیدرولیک، کلاچ ها و محدود کننده های گشتاور استفاده شود.
ب- قبل از رنگ آمیزی، سطوح ماشینکاری شده و سطح بیرونی کاسه نمد ها باید محافظت گردند تا از خشک شدن رنگ روی لاستیک و به مخاطه افتادن عملکرد آببندی آن ها جلوگیری شود.
ج- قطعاتی که روی شافت خروجی جا گرفته اند باید طبق تلرانس ISO H7 ماشینکاری شوند تا از تداخل قطعات که خود باعث آسیب به گیربکس می شود جلوگیری شود. بعلاوه برای نصب یا برداشتن این قطعات از پولی کش استفاده شود.
د- سطوح درگیر باید قبل از نصب با محصولات محافظتی مناسب تمیز شوند تا از اکسیده شدن و در نتیجه از آسیب قطعات جلوگیری شود.
ه- قبل از روشن نمودن دستگاه، مطمئن شوید سطح روغن با موقعیت نصب تعیین شده برای گیربکس مطابقت دارد.
و- اگر دستگاه در فضای باز نصب می گردد، اقدامات لازم جهت محافظت آن از تابش آفتاب و ریزش باران به عمل آورید.

- سعی کنید در فضاهای باز و در مجاورت رطوبت زیاد انبار نشوند.
- همیشه در محل نگهداری از چوب ، تخته و فلزات برای گذاشتن زیر دستگاه و جلوگیری از تماس مستقیم با زمین استفاده نمایید.
- در صورت انبار نمودن آن ها برای مدت زمان طولانی، سطوح دستگاه بخصوص فلانچ ها، شافت و کوپلینگ ها را به مواد محافظ در برابر گرد و خاک آغشته نمایید. در ضمن گیربکس باید با روغن پر شده و در بالاترین سطح خود نگهداری شود.
- قبل از شروع به کار گیربکس، مقدار و نوع روغن را تجدید نمایید.

عملکرد هر گیربکس قبل از تحویل به مصرف کننده با حضور روغن دنده مورد آزمایش قرار می گیرد. سپس جهت تحویل این روغن تخلیه می گردد. در حالت کلی برای مناطق سردسیر از روغن دنده یا گرید قدیمی 90 و در مناطق گرمسیر از روغن دنده با گرید 140 استفاده می شود. با این حال برای انتخاب روانکار مناسب برای شرایط خاص در درجه حرارتهای زیر صفر تا دماهای بالا با بخش خدمات پس از فروش این مجموعه تماس حاصل شود.
درجه حرارت 20oC-40oC | درجه حرارت 0oC-20oC | نوع کارکرد | ||
روغن ترکیبی ISO V6 |
روغن معدنی ISO V6 |
روغن ترکیبی ISO V6 |
روغن معدنی ISO V6 |
|
220 220 320 |
220 320 460 |
150 150 200 |
150 150 200 |
کارکرد سبک کارکرد متوسط کارکرد سنگین |
فواصل تعویض روغن (ساعت) | درجه حرارت روغن [oC] | |
روغنهای مصنوعی | روغنهای معدنی |
<65
65-80
80-95 |
25000 15000 12500 |
8000 4000 2000 |

در فرمول ارائه شده زیر عدد (1) برای پارامترهای مربوط به شافت ورودی و عدد (2) برای پرامترهای شافت خروجی می باشد. با شعاعی تولید شده توسط یک انتقال دهنده بیرونی را می توان با تقریبی نزدیک از طریق معادلات زیر بدست آورد:

که در اینجا:
d[mm] :قطر گام قطعه ایی که به شافت کلید شده
Kr=1 :انتقال زنجیر
Kr=1.25 :انتقال دنده
Kr=1.5 - 2 :انتقال تسمه
:نوسانات ظرفیت بارهای وارده بستگی به این دارد که آیا بار در نقطه میانی شافت یا نقطه ای دورتر اعمال گردد

ب) بار روی نقطه میانی شافت قرار نداشته باشد. در این موارد که شرایط پیچیده تر می باشد به جهت مشاوره با بخش فنی شرکت تماس حاصل فرمایید.